Wybrane systemy edukacji na świecie

Krótka charakterystyka wybranych systemów edukacyjnych na świecie.

Japonia
Kształcenie obowiązkowe obejmuje dzieci od 6 do 18 roku życia. Lekcje w szkole odbywają się pięć dni w tygodniu w godzinach 8.30 – 15.30, z godzinną przerwą obiadową. Jednak rzadko kiedy uczniowie opuszczają szkołę przed godziną 17, ponieważ po 15.30 uczęszczają do różnych klubów sportowych, artystycznych i naukowych, w których mogą pogłębiać zainteresowania oraz biegłość w tradycyjnych sztukach japońskich.

Jednak poza zajęciami w szkołach publicznych, uczniowie uczęszczają do juku, czyli do popołudniowych szkół prywatnych, pełniących funkcje kursów przygotowujących do egzaminów wstępnych i traktowanych jako warunek zdanego egzaminu. Podczas takich zajęć uczniowie uzupełniają materiał szkolny i uczą się strategii rozwiązywania testów. W efekcie zajęcia kończą się między godziną 20 a 21, jednak wiele juku ze względu na szeroką ofertę zajęć dodatkowych wprowadziło zajęcia wieczorowe odbywające się pomiędzy godziną 21 a 1 w nocy.

Rok szkolny w Japonii rozpoczyna się 1 kwietnia i trwa do połowy marca. Wakacje trwają miesiąc (sierpień), a oprócz nich uczniowie mają dwutygodniowe ferie zimowe i dwutygodniowe ferie poprzedzające nowy cykl nauki. Jednak podczas wakacji muszą zrealizować pracę wakacyjną oraz powtarzać materiał szkolny z minionego roku. Do szkół chodzi się wyłącznie w mundurkach (gaku ran), a wszelki makijaż, biżuteria i farbowane włosy są surowo zabronione. Od uczniów wymaga się rygorystycznej dyscypliny i kładzie się nacisk na uświadamianie ich roli, jaką pełnią w społeczeństwie. Natomiast zjawisko powtarzania przez ucznia klasy jest prawie nie spotykane.

Australia
Edukacja obowiązkowa obejmuje dzieci w wieku 6 – 15 roku życia. System narzuca obowiązek pobierania nauki przez 10 lat, czyli w wieku lat 15 można zakończyć edukację. Jeśli jednak uczeń zdecyduje się zdawać maturę i udać się na studia, musi wybrać sobie przedmioty na kolejne 2 lata nauki, kończące się egzaminem maturalnym. Uczeń jest traktowany bardzo indywidualnie: uwzględnia się jego zainteresowania i jego zdolność do przyswajania wiedzy. Nie ma z góry narzuconych podręczników, często nie używa się ich w ogóle, co stanowi świadomy zabieg nauczyciela, który dostarcza uczniom materiały związane z omawianym tematem. W szkołach podstawowych nie ma zadań domowych, ale w niektórych szkołach średnich się zdarzają.

Stany Zjednoczone Ameryki
Uczniowie uczęszczają do szkoły w wieku 5 lat, rozpoczynając swoją edukację od klasy przedszkolnej. Edukacja obowiązkowa trwa do 16/18 roku życia. Po ukończeniu pierwszego etapu edukacji, uczniowie udają się do szkół średnich, w których spędzają od 4 do 6 lat. Tam nauka odbywa się w zespołach, w formie elastycznych bloków, gdzie stawia się na pracę w grupach i realizację projektów. Uczniowie mają wybór jakich przedmiotów podstawowych i opcjonalnych, chcą się uczyć, co jest zgodne z ich zainteresowaniami. Mogą także wybrać zajęcia pozalekcyjne, przynależność do klubów, grup zainteresowań czy sportów. Natomiast w oparciu o uzyskane oceny i wyniki egzaminów mogą wybrać przedmioty akademickie, ogólne lub zawodowe, które chcą realizować. Szkoła średnia kończy się odpowiednikiem matury, na poziomie klasy dwunastej. Kolejno uczeń może udać się na studia, których czas trwania jest zależny od specjalności.

Rosja
Dziecko rozpoczyna naukę w wieku 7 lat. Edukacja podstawowa trwa 9 lat i podzielona jest na dwie części. Uczeń w wieku 15 lat zdaje egzamin kontrolny, potwierdzający fakt ukończenia szkoły głównej i wybiera szkołę profilowaną lub ogólnokształcącą. Obie szkoły trwają 2 lata i kończą się egzaminem dojrzałości (attiestat zrełosti), dającym możliwość kontynuacji nauki, podjęcia pracy lub pójścia do wojska. Rok szkolny trwa od początku września do końca maja.

Wietnam
Obowiązek szkolny dotyczy uczniów od 6 do 11 lat, czyli obowiązkowa jest tylko 5-klasowa szkoła podstawowa. Kolejno można wybrać 2-letnią szkołę zawodową lub 4-letnią szkołę ogólną, po której można podjąć edukację w szkole średniej, a następnie wybrać się na uniwersytet. (Niestety ze względu na biedę, na taki przywilej mogą sobie pozwolić nieliczni).

W Wietnamie obowiązuje dziesięciostopniowa skala ocen. Rok szkolny trwa od sierpnia/września do maja, natomiast zajęcia odbywają się od poniedziałku do soboty, często na dwie zmiany. Wakacje trwają 3 miesiące, a oprócz nich przestrzega się obowiązkowej przerwy międzysemestralnej (ferie) odbywającej się podczas święta Tết. Praktykuje się konfucjański model edukacji, stawiający na samokształcenie i systematyczność uczniów, natomiast zajęcia prowadzone są w formie wykładów.

Kenia
Edukacja jest nieobowiązkowa i płatna. Dominują szkoły harambee, czyli zbudowane, sfinansowane i utrzymane przez społeczność. Dlatego mundurki, przybory i wyżywienie muszą opłacić rodzice, a jeśli tego nie zrobią dziecko nie zostanie przyjęte do szkoły. (Zaledwie 70% dzieci chodzi do szkoły podstawowej, a tylko 30% kontynuuje naukę w szkole średniej). Szkoły przyjmują dzieci od 6 roku życia i oferują 8-letnią szkołę podstawową, 4-letnią szkołę średnią (państwową, prywatną lub misyjną) oraz 4-letnią uczelnię wyższą. Przez pierwsze 3 lata, uczniowie uczą się używając rodzimego dialektu, natomiast od IV klasy przedmioty wykładane są w językach urzędowych: suahili i angielskim. Rok szkolny rozpoczyna się w styczniu i podzielony jest na 3 semestry, a jego podział jest ściśle uzależniony od pór roku. Występujące przerwy semestralne mają miejsce podczas pory deszczowej (kwiecień) oraz pory suchej i upalnej (sierpień).