Teatralizacja w szkole
Teatralizacja uczniów jest istotna. Wpływa na prawidłowy rozwój dziecka, nawiązywanie kontaktów i pokonywanie barier i lęków. Inscenizacje ułatwiają realizacje celów wychowawczych i dydaktycznych, ponieważ uatrakcyjniają zajęcia, wzmagają zainteresowanie nauką, wywołują pożądane uczucia emocjonalne, uczą rozróżniania dobra od zła oraz integrują zespół klasowy poprzez włączenie wszystkich dzieci do pracy nad przygotowaniem i przedstawieniem inscenizacji.
Co daje dzieciom teatr?
- Wywołuje u dzieci różnorodne przeżycia, jest źródłem doznań i wyobrażeń. Gra sprawia radość.
- Odpowiada na tęsknotę dziecka do tego, by być kimś, aby czynnie uczestniczyć w fantastycznej przygodzie – jako twórca i odbiorca.
- Kształtuje pozytywne cechy charakteru: wrażliwość estetyczną, moralną i społeczną.
- Rozwija dzieci intelektualnie, poszerza słownictwo, rozwija logiczne myślenie, kształtuje uwagę i pamięć.
- Stanowi uzupełnienie treści programowych i zapobiega monotonii procesu nauczania.
- Niweluje fragmentaryczne deficyty rozwojowe.
- Wywołuje aktywność, nie pozwala być biernym.
- Zaspokaja i rozwija potrzebę kontaktu ze sztuką, wpływając na poziom kulturalny dziecka.
- Rozwija zainteresowania czytelnicze, krasomówcze oraz kształtuje uczuciowy stosunek do książek i czasopism.
- Daje możliwość ćwiczeń w czytaniu, artykułowaniu, kształtowaniu umiejętności wyrażania własnego sądu na temat postaci i wydarzeń.
- Wpływa na edukację teatralną dziecka, które nabywa umiejętności rozumienia i przeżywania żywego słowa, gestu, mimiki i towarzyszące mu wrażenia wzrokowo-słuchowe.
- Kształtuje dyscyplinę, odpowiedzialność, zaufanie i zacieśnia więzi koleżeńskie.
Co doskonali teatr?
- Mówienie i słuchanie.
- Czytanie i opracowywanie tekstów.
- Inscenizowanie tekstów.
- Słownictwo i frazeologię.
- Więź z rówieśnikami.
- Ekspresję ruchową.
Teatralizacja wśród dzieci spełnia rolę:
- Wychowawczą – kształtuje uczucia i wpływa na przeżycia dziecka, które przyswaja właściwe normy postępowania moralnego i społecznego, kształtuje wrażliwość estetyczną, zdyscyplinowanie i rozwija zainteresowania teatralne.
- Edukacyjną – kształtuje poprawną wymowę dziecka, rozwija mowę i bogactwo jego słownika, ćwiczy pamięć, rozwija wyobraźnię i zainteresowania czytelnicze.
- Kompensacyjną – stanowi wynagrodzenie za braki i niedostatki życia dziecka, które podczas inscenizacji przenosi się w fantastyczny świat, w którym przeżywa wyjątkowe przygody, a które nie przytrafią mu się w codziennym życiu. Ma to duże znaczenie dla dzieci, które w rzeczywistym świecie czują się wyobcowane, odrzucone czy niekochane.
- Terapeutyczną – pozwala dziecku pozbyć się onieśmielenia, pobudza do aktywności, pokonuje lęk przed publicznością (spowodowany wadami wymowy lub trudnościami w nauce). Dzięki rolom zespołowym, dziecko nie jest narażone na konfrontacje (reszta grupy stanowi ochronę przed reakcją odbiorcy) oraz zaspokaja swoje potrzeby i przeżycia.
Formy ekspresji teatralnej:
1. Drama
- Jest to odgrywanie, odtwarzanie i przedstawienie różnych przeżyć oraz zdarzeń z życia poszczególnych osób lub całej grupy za pomocą słów, gestów, mimiki.
- Kształtuje nawiązywanie kontaktów interpersonalnych oraz umiejętność wyrażania swoich przekonań.
2. Psychodrama
- Uczy wyrażania przeżyć i spełnia zadania terapeutyczne, poprzez możliwość wyrażania wartości i współodczuwania, dzięki przeżyciu sytuacji, które mogłyby przytrafić się w życiu.
- Tematem do psychodramy mogą być spostrzeżenia wychowawców dotyczące powtarzających się zachowań dzieci: kłamstwa, kłótnie, skarżenie, tchórzostwo, bycie niekoleżeńskim.
3. Inscenizacja
- Jest to całokształt prac twórczych związanych z wystawieniem na scenie wybranego utworu i może być odtworzeniem rozpisanych ról, albo twórczym działaniem uczniów.
- Każda rola (indywidualna, zespołowa, niema), stanowi zaspokojenie utajonych potrzeb, przeżyć i twórczej aktywności, dając dziecku radość.
- Aby wzmacniać wychowawcze efekty osiągane dzięki inscenizacjom, należy powtarzać je kilkakrotnie, a więc prezentować np. w swojej klasie, klasie równoległej, dzieciom z przedszkola, dzieciom z innej szkoły i rodzicom.
4. Improwizowane inscenizacje
- Są to przedstawienia fabuły przygotowanej przez nauczyciela lub dzieci, bez wcześniejszych zabiegów reżyserskich.
- Improwizacje wpływają na zaangażowanie wszystkich dzieci w temat lekcji, wzrost spostrzegawczości i umiejętności koncentracji, płynność wypowiedzi, umiejętność reagowania na zmienność sytuacji, czyli na rozwój twórczego sposobu myślenia.
Stosowane formy inscenizacji w szkole:
- Teatrzyk kukiełkowy,
- Opowiadania,
- Baśnie i wiersze ilustrowane muzyką,
- Inscenizowanie tekstów.
- Teatr Kamishibai.
Należy pamiętać, że każda próba teatralizacji pozytywnie wpływa na rozwój dziecka, czyli spełnia funkcje wychowawczo-edukacyjno-terapeutyczno-kompensacyjne.
Źródło:
J. Cybulska, I. Dudzińska, S. Lipina, E. Lipska, Inscenizowanie zabaw na podstawie literatury dziecięcej.
Fotografia: pixabay.com – geralt