Teatralizacja w szkole

Teatralizacja uczniów jest istotna. Wpływa na prawidłowy rozwój dziecka, nawiązywanie kontaktów i pokonywanie barier i lęków. Inscenizacje ułatwiają realizacje celów wychowawczych i dydaktycznych, ponieważ uatrakcyjniają zajęcia, wzmagają zainteresowanie nauką, wywołują pożądane uczucia emocjonalne, uczą rozróżniania dobra od zła oraz integrują zespół klasowy poprzez włączenie wszystkich dzieci do pracy nad przygotowaniem i przedstawieniem inscenizacji.

Co daje dzieciom teatr?

• Wywołuje u dzieci różnorodne przeżycia, jest źródłem doznań i wyobrażeń. Gra sprawia radość.
• Odpowiada na tęsknotę dziecka do tego, by być kimś, aby czynnie uczestniczyć w fantastycznej przygodzie – jako twórca i odbiorca.
• Kształtuje pozytywne cechy charakteru: wrażliwość estetyczną, moralną i społeczną.
• Rozwija dzieci intelektualnie, poszerza słownictwo, rozwija logiczne myślenie, kształtuje uwagę i pamięć.
• Stanowi uzupełnienie treści programowych i zapobiega monotonii procesu nauczania.
• Niweluje fragmentaryczne deficyty rozwojowe.
• Wywołuje aktywność, nie pozwala być biernym.
• Zaspokaja i rozwija potrzebę kontaktu ze sztuką, wpływając na poziom kulturalny dziecka.
• Rozwija zainteresowania czytelnicze, krasomówcze oraz kształtuje uczuciowy stosunek do książek i czasopism.
• Daje możliwość ćwiczeń w czytaniu, artykułowaniu, kształtowaniu umiejętności wyrażania własnego sądu na temat postaci i wydarzeń.
• Wpływa na edukację teatralną dziecka, które nabywa umiejętności rozumienia i przeżywania żywego słowa, gestu, mimiki i towarzyszące mu wrażenia wzrokowo-słuchowe.
• Kształtuje dyscyplinę, odpowiedzialność, zaufanie i zacieśnia więzi koleżeńskie.

Co doskonali teatr?

• Mówienie i słuchanie.
• Czytanie i opracowywanie tekstów.
• Inscenizowanie tekstów.
• Słownictwo i frazeologię.
• Więź z rówieśnikami.
• Ekspresję ruchową.

Teatralizacja wśród dzieci spełnia rolę:

• Wychowawczą – kształtuje uczucia i wpływa na przeżycia dziecka, które przyswaja właściwe normy postępowania moralnego i społecznego, kształtuje wrażliwość estetyczną, zdyscyplinowanie i rozwija zainteresowania teatralne.
• Edukacyjną – kształtuje poprawną wymowę dziecka, rozwija mowę i bogactwo jego słownika, ćwiczy pamięć, rozwija wyobraźnię i zainteresowania czytelnicze.
• Kompensacyjną – stanowi wynagrodzenie za braki i niedostatki życia dziecka, które podczas inscenizacji przenosi się w fantastyczny świat, w którym przeżywa wyjątkowe przygody, a które nie przytrafią mu się w codziennym życiu. Ma to duże znaczenie dla dzieci, które w rzeczywistym świecie czują się wyobcowane, odrzucone czy niekochane.
• Terapeutyczną – pozwala dziecku pozbyć się onieśmielenia, pobudza do aktywności, pokonuje lęk przed publicznością (spowodowany wadami wymowy lub trudnościami w nauce). Dzięki rolom zespołowym, dziecko nie jest narażone na konfrontacje (reszta grupy stanowi ochronę przed reakcją odbiorcy) oraz zaspokaja swoje potrzeby i przeżycia.

Formy ekspresji teatralnej:

1. Drama

• Jest to odgrywanie, odtwarzanie i przedstawienie różnych przeżyć oraz zdarzeń z życia poszczególnych osób lub całej grupy za pomocą słów, gestów, mimiki.
• Kształtuje nawiązywanie kontaktów interpersonalnych oraz umiejętność wyrażania swoich przekonań.

2. Psychodrama

• Uczy wyrażania przeżyć i spełnia zadania terapeutyczne, poprzez możliwość wyrażania wartości i współodczuwania, dzięki przeżyciu sytuacji, które mogłyby przytrafić się w życiu.
• Tematem do psychodramy mogą być spostrzeżenia wychowawców dotyczące powtarzających się zachowań dzieci: kłamstwa, kłótnie, skarżenie, tchórzostwo, bycie niekoleżeńskim.

3. Inscenizacja

• Jest to całokształt prac twórczych związanych z wystawieniem na scenie wybranego utworu i może być odtworzeniem rozpisanych ról, albo twórczym działaniem uczniów.
• Każda rola (indywidualna, zespołowa, niema), stanowi zaspokojenie utajonych potrzeb, przeżyć i twórczej aktywności, dając dziecku radość.
• Aby wzmacniać wychowawcze efekty osiągane dzięki inscenizacjom, należy powtarzać je kilkakrotnie, a więc prezentować np. w swojej klasie, klasie równoległej, dzieciom z przedszkola, dzieciom z innej szkoły i rodzicom.

4. Improwizowane inscenizacje

• Są to przedstawienia fabuły przygotowanej przez nauczyciela lub dzieci, bez wcześniejszych zabiegów reżyserskich.
• Improwizacje wpływają na zaangażowanie wszystkich dzieci w temat lekcji, wzrost spostrzegawczości i umiejętności koncentracji, płynność wypowiedzi, umiejętność reagowania na zmienność sytuacji, czyli na rozwój twórczego sposobu myślenia.

Stosowane formy inscenizacji w szkole:

• Teatrzyk kukiełkowy,
• Opowiadania,
• Baśnie i wiersze ilustrowane muzyką,
• Inscenizowanie tekstów.
• Teatr Kamishibai.

Należy pamiętać, że każda próba teatralizacji pozytywnie wpływa na rozwój dziecka, czyli spełnia funkcje wychowawczo-edukacyjno-terapeutyczno-kompensacyjne.

Źródło:
J. Cybulska, I. Dudzińska, S. Lipina, E. Lipska, Inscenizowanie zabaw na podstawie literatury dziecięcej.
Fotografia: pixabay.com – geralt