Sfery rozwoju dziecka – rozwój społeczny

Rozwój społeczny tzw. socjalizacja dziecka prowadzi do poznania struktury i zasad panujących w grupie, uczy dziecko znajomości zasad i obyczajów, pełnienia ról, jakie będzie musiało przyjąć w dorosłym życiu, a także rozgraniczania zachowań społecznie akceptowalnych od tych nagannych.

Rozwój społeczny – 1-6 rok życia dziecka.

1 rok życia

• Uspokojenie i rozluźnienie w reakcji na dotyk.
• Uspokajanie się podczas kołysania.
• Radosne ożywienie na widok ludzkiej twarzy.
• Reagowanie ożywieniem na głos ludzkiej mowy.
• Reakcja zadowolenia, gdy zbliża się ręka, która będzie dziecko głaskała.
• Odróżnianie twarzy znajomej od obcej, reagowanie ostrożnością na twarz obcą.
• Okazywanie niezadowolenia, gdy ktoś się oddala.
• Odmienna reakcja na mimiczny wyraz gniewu albo zadowolenia.
• Reagowanie uśmiechem na swoje odbicie w lustrze.
• Reagowanie na ton i modulację głosu, lękowa reakcja na zdecydowany ton mówiącego.
• Rozróżnianie rodziców po glosie.
• Uspokajanie płaczu tylko za pośrednictwem mowy osoby dorosłej.
• Utrzymanie kontaktu wzrokowego z osobą dorosłą przez minimum 5 sekund.
• Celowe przywoływanie krzykiem osoby dorosłej.
• Obserwowanie rówieśników.
• Uśmiechanie się do rówieśników.
• Wyciąganie rąk do osób bliskich.
• Głośny śmiech w kontakcie z osobą dorosłą.
• Demonstrowanie czułości.
• Odpychanie osób dorosłych, jeśli nie chce być przytulone.
• Cieszenie się z aprobaty dorosłych.
• Sięganie do lustra i szukanie „drugiego dziecka”.
• Machanie głową w geście przeczenia

2 rok życia

• Tulenie się do znajomej osoby, głaskanie jej i przytulanie.
• Zabawa równoległa – chce być z rówieśnikami, ale bawi się osobno.
• W kontakcie z rówieśnikami interesowanie się głównie przedmiotami znajdującymi się w ich rękach – kontakt przedmiotowy.
• Protestowanie, gdy ktoś zabiera zabawkę.
• Wokalizowanie w stronę rówieśników, próba nawiązania kontaktu.
• Interesowanie się własnym ubraniem, a szczególnie butami.
• Samorzutne powtarzanie czynności wywołującej uśmiech u dorosłego.
• Złoszczenie się, gdy rówieśnik się oddali.
• Przywoływanie dorosłego inaczej niż płaczem czy krzykiem.
• Poszukiwanie osoby dorosłej, jeśli nie ma jej w pobliżu.
• Korzystanie ze słów i gestów w kontakcie z dorosłymi.
• Samodzielna zabawa tematyczna, np. lalką (karmienie, układanie do snu itp. – poszczególne elementy zabawy nie łączą się jeszcze w logiczne łańcuchy).
• Dawanie buzi w odpowiednich sytuacjach i podawanie ręki na prośbę dorosłego.
• Obieranie rówieśnika, jako przedmiotu zabawy (jest wożony, układany do snu itp.).

3 rok życia

Wstrzymywanie ruchów podczas zabawy, aż do odpowiedniego sygnału – początek zabaw z regułami.

• Zabawa w rodzinę – sposób mało precyzyjny, np. mogą występować dwie mamy (początek zabaw w role).
• Chęć pomocy w czynnościach domowych.
• Zabawa z nauczycielem w naprzemienne układanie klocków, czekanie na swoją kolej.
• Witanie się z nieznajomymi bez przypominania.
• Zdolność do okazywania współczucia.
• Witanie się z nieznajomymi bez przypominania.
• Proste zabawy z rówieśnikami w role, inne niż w rodzinę, np. w lekarza, nauczyciela, itp.
• Łączenie czynności w kilkuelementowe łańcuchy loginie następujące po sobie (podczas zabaw tematycznych).
• Rozumienie reguły zabawy w chowanego.

4 rok życia

• Pożyczanie zabawek rówieśnikowi podczas zabawy.
• Zabawy z rówieśnikami w sposób ciągły, przez co najmniej 15 minut.
• Zabawy tematyczne (zabawa w sklep, w przedszkole, itp).
• Czekanie na swoją kolej podczas zabaw z dwójką, trójką rówieśników.
• Uczestniczenie w zabawach z regułami, wspólnie z innymi dziećmi, prowadzonymi przez osobę dorosłą.
• Proszenie o pozwolenie skorzystania z zabawki kolegi.
• Przyjmowanie perswazji i decyzji dorosłego bez wpadania w złość czy płacz.
• Trudność w ustępowaniu, dzieleniu się.
• Wybieranie zabaw z dziećmi, rzadziej z dorosłymi.

5 rok życia

• Szukanie pomocy u dorosłego, gdy zadanie jest zbyt trudne do wykonania, np. wiązanie butów.
• Stosowanie się do ogólnie przyjętych zasad zachowania w miejscach publicznych jak np. kościół, sklep itp.
• Dostrzeganie potrzeb innych osób, np. przykrycie kocem śpiącego.
• Zachowanie milczenia podczas wypowiedzi innej osoby.
• Wykonanie z dwójką lub trójką dzieci zaplanowanego działania, np. budowa zamku z piasku.
• Zabawy z regułami w grupie rówieśników, np. w berka.

6 rok życia

• Pojawia się problem z przyznaniem się do winy.
• Może zaistnieć kłopot ze współdziałaniem z rówieśnikami ze względu na potrzebę bycia najlepszym, najszybszym, najmądrzejszym i chęci ciągłego zwyciężania.
• Przyjaźnienie się głownie z osobami tej samej płci.
• Posiadanie najlepszego przyjaciela.
• Wyczulenie na krytykę innych.