Rozwój chwytu

1-3 miesiąc życia
Występuje odruch chwytny (wprowadzając palec lub przedmiot do otwartej dłoni dziecka, noworodek odruchowo zgina palce i chwyta przedmiot stymulacji) i reakcja na podciąganie (podciągając ku górze palec lub przedmiot trzymany przez dziecko, niemowlę zaciska chwyt i napina mięśnie od nadgarstka do barku). Odruchy te stopniowo zanikają do 3 miesiąca.

• Chwytanie nie jest jeszcze wykształcone.
• Dziecko mocno zaciska dłoń na przedmiocie.
• Coraz dłużej potrafi utrzymać przedmiot włożony do rączki i bawi się rączkami.
• Nie występuje świadome wypuszczenie przedmiotu z dłoni, przedmiot wypada przypadkowo.

4-5 miesiąc życia
Pojawia się chwyt dłoniowy prosty (chwyt małpi).  Dziecko całą dłonią od góry chwyta zabawkę, owijając na niej paluszki. Jest to chwyt bez udziału stawu łokciowego.

• Dziecko zbliża obie rączki do widzianego przedmiotu, jednak nie jest zdolne do samodzielnego chwycenia (wypuszcza przedmiot, kiedy zbliża drugą rękę, żeby go chwycić).
• Pojawia się chwyt dowolny pod kontrolą wzroku.
• Istnieje słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa.

6 miesiąc życia
Wykształca się chwyt prosty dłoniowo-łokciowy. (Palce pchają trzymany przedmiot w kierunku kciuka i promieniowej strony dłoni).

• Dziecko uruchamia staw łokciowy i zaczyna chwytać przedmiot dłonią, z wyłączeniem kciuka.
• Potrafi przekładać zabawki z ręki do ręki.
• Sięga po przedmiot jedną ręką.
• Nie potrafi utrzymać 2 przedmiotów jednocześnie.
• Wypuszcza przedmiot z ręki, po to żeby chwycić następny.

7-8 miesiąc życia
Pojawia się chwyt nożycowy. Dziecko posługuje się kciukiem, ale nie przeciwstawia go pozostałym palcom (wykonuje ruch przywodzenia i odwiedzenia kciuka w stosunku do pozostałych palców dłoni).

• Dziecko zaczyna posługiwać się przy chwytaniu kciukiem.
• Małe przedmioty chwytane są pomiędzy kciukiem a bokiem podkulonego palca wskazującego.
• Dziecko potrafi trzymać w każdej rączce po jednym przedmiocie i można zaobserwować początki zabaw manipulacyjnych.

9-12 miesiąc życia
Wykształca się chwyt pęsetkowy (chwyt opuszkowy). Kciuk przeciwstawia się pozostałym palcom i zgina się prawidłowo. Dzięki temu przedmiot jest trzymany między opuszkami kciuka i palca wskazującego.

• Kształtuje się dojrzały chwyt, który polega na chwytaniu małych przedmiotów końcówką palca wskazującego i kciuka.
• Dziecko potrafi wyjąć mniejszy przedmiot z większego.
• Następuje obserwacja rzuconych i upadających przedmiotów.
• Dziecko trzyma 2 przedmioty i interesuje się 3.

W kolejnych latach życia doskonalą się swobodne i niezależne ruchy palców oraz precyzja ruchów. Zwiększa się ruchomość łuków śródręcza i doskonali się chwyt przedmiotu. Natomiast całkowitą dojrzałość ruchów palców, dziecko uzyskuje dopiero około 6 roku życia.

Źródło: B. Harwas-Napierała, M. Przetacznik-Gierowska, J. Trempała, Psychologia rozwoju człowieka, Tom 1.