Piękny umysł dziecka

Mały czarny chłopiec obserwował mężczyznę z balonikami na jarmarku. Mężczyzna chcąc przyciągnąć uwagę dzieci uwolnił czerwony balonik z uwięzi, który szybko wzleciał w górę. Następnie wypuścił balony w kolorach niebieskim, żółtym i białym. Wszystkie poszybowały w niebo. Czarny chłopiec długo przyglądał się odlatującym balonikom, po czym zapytał: „Proszę pana, gdyby pan wypuścił czarny balon, czy poleciałby tak wysoko jak pozostałe?” Mężczyzna uśmiechnął się ze zrozumieniem, zerwał sznurek utrzymujący czarny balon i powiedział: „To nie kolor, synu. Do góry unosi go to, co znajduje się w środku”.

Należy zadać pytanie, czym jest to co unosi dziecko przez życie? Wielu ludzi odpowie – intelekt. Owszem, ale jest to tylko jeden z niezbędnych składników. Oprócz inteligencji, potrzebna jest umiejętność rozwiązywania problemów i konfliktów, rozumienia i wyrażania własnych uczuć, radzenie sobie z lękiem i złością, szacunek, empatia, przyjazny stosunek do świata i innych ludzi, niezależność w myśleniu, wyobraźnia i indywidualizm. Wszystkie te cechy określa się mianem pięknego umysłu, który w odpowiedni sposób, można wykształcić u każdego dziecka.

„Inteligencja jest tą przyprawą, która z najpospolitszych rzeczy robi cuda.” – Maria Dąbrowska

Na umysł, składają się takie aktywności jak spostrzeganie, myślenie, zapamiętywania, uwaga, uczenie się oraz odczuwanie emocji. Natomiast piękno rozumiane jest jako wartość wywołująca pozytywne emocje i wynikająca z zachowania proporcji, harmonii, stosowności, umiaru i użyteczności. Dlatego piękny umysł można rozwinąć poprzez harmonijny i całościowy rozwój dziecka, z czym wiąże się kontakt z literaturą, sztuką i kulturą, możliwość uczestniczenia w dyskusjach, przeprowadzanie eksperymentów naukowych, podejmowanie różnych gier psychologicznych – czyli poprzez rozwijanie myślenia i czytania u dziecka.

Czytanie
Czytanie podnosi sprawność intelektualną oraz pozwala kształtować umysł człowieka w sposób pełny i harmonijny. Oznacza to, że korzystnie wpływa na rozwój pamięci, koncentracji uwagi, myślenia oraz zapamiętywania. Czytanie stanowi kreatywny proces myślowy. A dzieje się tak, ponieważ rozwija twórczo i emocjonalnie, kształtuje zachowania społeczne, przybliża wartości oraz dostarcza wiedzy o świecie. Dodatkowo czytanie książek podnosi poziom rozwoju mowy, procesów poznawczych, zachowania oraz emocji. Dziecko poprzez czytanie poznaje informacje o świecie, zachowaniach pożądanych i nieakceptowanych przez społeczeństwo oraz kształtuje swoją wyobraźnię. Natomiast czytając z dzieckiem, na głos, kształtujemy u niego prawidłowość wymowy i akcentowania wyrazów, co jest ważne w prawidłowym posługiwaniu się językiem. Dlatego zachęcajmy maluchy (i dorosłych) do czytania!

Intelekt dziecka
Każde dziecko jest inteligentne, tylko należy sobie to uświadomić. Maluch przychodzi na świat z określoną liczbą neuronów, które nieużywane, znikają. Niestety organizm nie posiada zdolności regeneracji neuronów, dlatego od najwcześniejszych lat należy rozwijać intelekt dziecka, co prowadzi do łączenia się neuronów, a tym samym do pogłębienia umiejętności zapamiętywania i uczenia się. Dziecko rozwijając zmysły, pamięć oraz zdolności komunikowania się, ma wzmożone zdolności przyswajania wiedzy i różnych umiejętności. Ma szansę wykształcenia pięknego umysłu, tylko trzeba mu ją dać. Można to zrobić uświadamiając mu jego mocne strony i cechy, które go wyróżniają, rozbudzać pasję do nauki i promować przyjemność czytania. Każde dziecko posiada potencjał uczonego, czym jest ciekawość i chęć zrozumienia otaczającego świata. Objawia się to przez tysiące pytań zadawanych przez maluchy. Dlatego ważne, aby nie tłumić tej ciekawości, ale wyjaśniać i podtrzymywać zainteresowanie różnymi metodami. Należy pracować z dzieckiem, dostarczać zabaw edukacyjnych, pozwalać mu czerpać przyjemność z czynności, które wykonuje, zachęcać do czytania i doceniać potencjał drzemiący w maluchu, co prowadzi do jego pełnego rozwoju. Natomiast nigdy nie wolno uświadamiać dziecku, że jest mało zdolne, nieudolne, głupie czy wskazywać wyłącznie na negatywne cechy i czynności, z którymi sobie nie radzi!

Emocje
Na rozwój pięknego umysłu dziecka, bardzo duży wpływ mają także emocje oraz umiejętność ich przeżywania i wyrażania. Umiejętność (lub jej brak) radzenia sobie z emocjami, wynika ze sposobu wychowania. Należy uważać, aby nie doszło do pomieszania emocji. Zaprzeczenie emocjom jakie zrodziły się u dziecka (poprzez ośmieszanie „takie duże dziecko, a jeszcze się boi” albo zaprzeczenie „na pewno nie jest tak jak Ci się wydaje”), może doprowadzić do powstania poczucia lęku, strachu, a co się z tym wiąże – winy, z którą nie wiadomo co zrobić. Pomieszanie często wynika z bezradności i nieumiejętnego radzenia sobie z emocjami, jakie w nas wzbudzają. Dlatego zapoznajmy dzieci z ich emocjami, tłumaczmy czego doświadczają oraz to, że wszystkie przeżycia są ważne i trzeba sobie z nimi radzić, a nie tłumić pod maską wstydu i niezrozumienia.

Każde dziecko posiada piękny, chłonny umysł i tylko od dorosłych zależy czy pozwolą maluchowi rozwijać się i wzbić na wyżyny swoich możliwości, czy pozostawią go samemu sobie, bez odpowiednich bodźców i ich wsparcia, co może doprowadzić do zahamowania, a nawet degradacji sprawności rozwojowych i intelektualnych. Pamiętajmy o tym!

Źródło:
Piękny umysł dziecka, Biuletyn Akademii Nauki, 2009/10
Fotografia: flickr.com – Jevgenijs Slihto