Motywacja wewnętrzna – stawiaj cele!

Napisano przez

Motywacja wewnętrzna znajduje się w każdym człowieku. Każdy z nas posiada w sobie źródło i energię potrzebną do działania. Motywacja to siła, która nie wymaga dyscyplinowania czy upominania, ponieważ sprawia, że podejmujemy czynność, gdyż widzimy jej sens. Natomiast podczas wykonywania określonego zadania rozwijamy w sobie poczucie radości i satysfakcji z jego wykonania. Podobnie jest z dzieckiem – podejmowanie aktywności, które lubi, jest dla niego ważne i wprowadza poczucie satysfakcji, sprawiając, że jest zmotywowane do działania.

Funkcjonowanie dziecka zależy od osób dorosłych i od tego, jakie warunki zostaną mu stworzone. Dziecko musi zaspokajać naturalną potrzebę poznawania i tworzenia. Kiedy uzna, że wykonywana zadanie jest interesujące, to będzie mogło się w nie zaangażować, bez zewnętrznego przymusu czy wzmocnienia (nagrody lub kary). Dziecko zaspokaja własne potrzeby, a nie innych, co jest motywacją wewnętrzną (wewnątrzsterownością).

Dziecko zmotywowane wewnętrznie wyrośnie na człowieka posiadającego wiarę we własne umiejętności i siłę, mającego własną opinię oraz umiejącego podejmować decyzje i mierzyć się z ich konsekwencjami.

Co wpływa na motywację wewnętrzną?

3 filary motywacji wewnętrznej:

  1. Autonomia, czyli poczucie wpływu na własne życie. Dzieci bardzo chętnie angażują się w zajęcia, które je interesują, które same wybrały, (nie zostały narzucone zewnętrznie) i które sprawiają im przyjemność. Dziecko powinno mieć prawo popełniania własnych błędów oraz prawo wyboru.
  2. Mistrzostwo, czyli ciągłe doskonalenie się. Dzieci najlepiej uczą się i rozwijają się, kiedy wykorzystują zdobyte umiejętności w praktyce. Zdobywanie nowych kompetencji daje im poczucie mocy. Ważne jest, aby zawsze stawiać poprzeczkę odrobinę wyżej możliwości dziecka.
  3. Poczucie celu, czyli sprawczość. Dzieci powinny czuć, że ich działanie ma sens, jest ważne i ma wpływ na otoczenie.

Aby wpływać na dziecko, w pierwszej kolejności, należy nauczyć się rozwijać własną wewnątrzsterowność. Nie jest to łatwe zadanie, ponieważ często szukamy wymówek, zwyczajnie nam się nie chce lub odkładamy wszystko na „jutro”. Jednak, aby uruchomić nasze zaangażowanie i motywację, należy zastanowić się, jaki cel chcemy osiągnąć, jakie mamy marzenie czy plan do zrealizowania. Uwaga! Ambitne cele pobudzają umysł do pracy i wyzwolą więcej kreatywności, co przyczynia się do zwiększenia efektywności. Jeśli Twój cel wyda Ci się zbyt duży, podziel go na kilka mniejszych, zwizualizuj cel i połącz z uznawanymi wartościami. W ten sposób łatwiej będziesz mógł skoncentrować się na rozwiązaniach, zobaczysz realny obraz i chętniej zabierzesz się do jego realizacji.

Następnie należy przełożyć zamierzenie na cel SMART, który jest:

  • S – skonkretyzowany (sprecyzowany), czyli określa co chcemy osiągnąć.
  • M – mierzalny, czyli daje się opisać za pomocą wskaźników.
  • A – ambitny, czyli stanowi wyzwanie.
  • R – realny, czyli jest możliwy do wykonania.
  • T – terminowy, czyli posiada określony termin jego realizacji.

Jeśli będziesz umieć rozwijać własną wewnętrzną motywację, możesz zacząć wspierać motywację wewnętrzną dziecka. Jak to zrobić?

  1. Doceniaj dziecko.
    Kiedy doceniamy i komplementujemy dziecko wzrasta jego samoocena, pewność siebie, poczucie własnej wartości, a także wzmacnia się jego motywacja wewnętrzna. Dziecko otrzymuje potencjał, który będzie mu towarzyszyć przez życie, ponieważ to, co często słyszy w dzieciństwie zapisze się w pamięci na zawsze. Wzmacnianie pozytywnymi komunikatami sprawia, że dziecko (i dorosły) podejmuje wysiłek z własnej woli (wewnętrznej potrzeby) i buduje wiarę we własne siły, podejmując kolejne próby. Dlatego należy wzmacniać dziecko pozytywnie pochwałami, które stanowią:
    • Pozytywną informacje zwrotną wykonanej czynności, np. „Twoja praca jest wykonana bardzo starannie. Postarałeś się.”
    • Wdzięczność i własne odczucia do wykonanej czynności, np. „Kiedy widzę jak się starasz i wychodzi Ci to coraz lepiej czuje radość”.
    • Odniesienie do procesu, np. „Podoba mi się Twoja wytrwałość, spokój i logiczne myślenie, które wykorzystujesz przy wykonywaniu tych zadań”.
    • Podziękowanie, np. „Dziękuje, że pomogłeś babci/koledze”.
    • Odzwierciedlenie emocji i zachowania dziecka, np. „Widzę, że malowanie/majsterkowanie sprawia Ci satysfakcję. Cieszę się, że to lubisz.”
  2. Buduj adekwatną samoocenę dziecka.
    Adekwatna samoocena jest efektem podejmowanej aktywności. To właśnie poprzez działanie dziecko (i dorosły) uczy się, poznaje nowe rzeczy, zbiera doświadczenie, dzięki czemu jego samoocena rośnie. Świadomość przez dziecko jego mocnych stron i umiejętności oraz tego, że dobrze sobie radzi w nowych sytuacjach czy nad czym musi popracować, buduje jego poczucie sprawczości (przekonanie, że ma wpływ na to, co się dzieje i poradzi sobie w każdej sytuacji). Samoocena jest siłą napędową motywacji wewnętrznej.
  3. Inspiruj dziecko do poszukiwania rozwiązań, nie przeszkadzaj i ogranicz dyrektywność.
    Każdemu zdarzają się chwile słabości i zwątpienia, także dziecku. Dlatego słysząc „Nie dam rady” czy „To zbyt trudne” należy porozmawiać z dzieckiem, zaakceptować jego emocje oraz skupiać się na budowaniu wewnętrznej motywacji poprzez otwarte pytania np. „Co udało Ci się zrobić?, „Co Ci jeszcze zostało?”, „Kto może Ci pomóc w rozwiązaniu problemu?”, „Czego potrzebujesz, żeby Ci się lepiej pracowało?”, itp. Takie pytania pozwalają myśleć o zadaniu/problemie w inny sposób, dostrzegając perspektywę oraz inspirują dziecko do samodzielnego poszukiwania rozwiązania i nabywanie nowych doświadczeń.
  4. Pozwalaj podejmować decyzje.
    Stwarzaj przestrzeń do podejmowania samodzielnych, prawdziwych decyzji.
  5. Uświadom, że popełniane błędy to ważne informacje zwrotne.
    Dziecko ma prawo popełniać błędy. Dzięki temu staje się otwarty na nowe doświadczenia i gotowy podejmować nowe wyzwania. Dzieci, które nie boją się popełniać błędów, chętnie podejmują nowe aktywności. Dzieje się tak, ponieważ każde doświadczenie uczy czegoś wartościowego.
  6. Rozmawiaj z dzieckiem w atmosferze szacunku i akceptacji.
    Podczas rozmowy słuchaj, co dziecko ma do powiedzenia. Bądź mediatorem w sytuacjach konfliktowych, nie nakłaniaj do swoich racji, ale pozwól podejmować wybór.
  7. Pozwól dziecku wcielić się w jakąś rolę (rodzica, nauczyciela, sąsiada).
    Dzięki wcielaniu się w rolę dorosłego, dziecko ma możliwość spojrzeć na sytuację z innego punktu widzenia, rozpoznawać granice przyjęte w zabawie, ćwiczyć empatię, uczyć się dokonywania wyborów czy dostrzegać konsekwencje swoich działań.

Źródło:
www.psychowiedza.com
www.psychologiaprzykawie.pl