Koncepcje: John Dewey

Napisano przez

John Dewey (1859-1952) amerykański filozof, psycholog i pedagog. Jest inicjatorem koncepcji tzw. szkoły działania, w której uczniowie zdobywali wiedzę przez wykonywanie różnych praktycznych zadań.

Podstawą treści i metod nauczania Johna Deweya było, z jednej strony dostosowanie się do natury dziecka, a z drugiej wprowadzanie go w doświadczenie społeczeństwa, jego formy i tradycje. Fundamentem programu nauczania były prace ręczne w warsztatach i gospodarstwie domowym. Były one konieczne dla zdobywania wiedzy przez dziecko i stanowiły źródło jego zainteresowań. Prace rozwijały samodzielne myślenie przez działanie, które jest instrumentem skutecznego działania.

Dewey twierdził, że doświadczenie jest źródłem zdobywania i weryfikowania wiedzy, stąd w jego szkole pracy rozwijane było hasło: uczenie się przez działanie. Szkoła powstała na wzór samowystarczalnego gospodarstwa domowego, w którym dzieci aktywnie wykonywały różne zajęcia rzemieślnicze i gospodarcze.

Głównym celem szkoły było pobudzanie wrodzonych zdolności dzieci, zainteresowań, wzbogacanie doświadczeń i samodzielna praca. Natomiast wiedzę zdobywano „przy okazji”. Dlatego w jego szkole nie było lekcji i przedmiotów, ośrodkiem był problem, który dziecko napotykało w codziennym życiu i jego rozwiązanie mające doprowadzić do nabywania wiadomości. Zadaniem szkoły było stwarzanie sytuacji będących źródłem owych problemów.

„Nonsensem jest przypuszczać, że dziecko osiągnie wyższy stopień wyrobienia umysłowego i moralnego, pracując niechętnie, niż oddając się czynności, która je interesuje i w którą wkłada całą swoją duszę.” – Dewey

Dewey stawiał na działanie, które ma służyć postępowi w rozwoju życia człowieka, co stanowi najwyższy cel wychowania. Jednocześnie wychodził z założenia, że jeżeli świat nie jest zakończony i gotowy, ale stanowi ciągle zmieniającą się rzeczywistość, to człowiek jest stale rozwijającą się istotą. Jego rozwój odbywa się przez własne działanie, przez które poznaje i zmienia świat. Natomiast działanie polega na rozwiązywaniu sytuacji (problemów), w których znajduje się człowiek żyjąc w świecie, dzięki czemu go poznaje i uczy się jak należy w nim postępować.

Dewey wyodrębnił etapy myślenia prowadzące do rozwiązania problemu:

  1. Odczucie trudności.
  2. Określenie trudności – sformułowanie problemu.
  3. Szukanie rozwiązań – formułowanie hipotez.
  4. Wyprowadzenie drogą rozumowania wniosków – logiczna weryfikacja hipotez.
  5. Dalsze obserwacje prowadzące do przyjęcia lub odrzucenia hipotezy – empiryczna weryfikacja hipotezy.

Źródło:
John Dewey, Wybór pism pedagogicznych.